Bardziej spersonalizowane leczenie raka wątroby

Rak wątroby jest drugą co do częstości przyczyną związanych z rakiem zgonów na całym świecie. Zapadalność na ten nowotwór jest coraz większa, a liczba nowych zachorowań na całym świecie wynosi ponad 850 000 rocznie. Rak wątrobowokomórkowy (HCC) jest najbardziej rozpowszechnioną formą raka wątroby, odpowiadającą za 90% przypadków. Tylko jedna trzecia nowo zdiagnozowanych pacjentów kwalifikuje się do leczenia, a słaby poziom przeżycia ogólnego wskazuje na konieczność pilnego opracowania nowych metod.

Finansowana ze środków UE inicjatywa HEPTROMIC (Genomic predictors and oncogenic drivers in hepatocellular carcinoma) dotyczyła dwóch ważnych aspektów biologii HCC. Celem było zdefiniowanie biomarkerów u pacjentów z HCC ze złym rokowaniem oraz nowych czynników genetycznych i epigenetycznych niezbędnych do tworzenia bardziej spersonalizowanych terapii.

Uczestnicy projektu HEPTROMIC zebrali 637 próbek od 270 pacjentów z guzami wątroby i osób zdrowych, oraz opatrzyli je zmiennymi klinicznymi. Analiza guza i przyległych tkanek na poziomie transkryptomicznym (mRNA oraz miRNA), została użyta do stworzenia złożonego modelu prognostycznego nawrotu HCC. Co istotne, przyległa nienowotworowa tkanka wątroby również dostarczyła komplementarnych informacji o sygnaturach prognostycznych guza.

Bazując na danych mRNA, naukowcy zdefiniowali tak zwany "wynik 5 genów" związany ze specyficznymi czasami przeżycia pacjentów z wyciętym HCC niezależnie od innych cech klinicznych guza. Ten "wynik 5 genów" w połączeniu z wzorcem ekspresji 186 genów tkanek przyległych zwiększył całkowitą dokładność prognozowania. W dodatku do klasyfikacji bazującej na mRNA, profilowanie miRNA dostarczyło dalszej charakterystyki podklas HCC o słabych rokowaniach.

Badanie regulacji epigenetycznej ekspresji genów w próbkach HCC i tkanek przyległych pozwoliło na wygenerowanie sygnatury metylacji w oparciu o 36 sond o niezależnej wartości prognostycznej. Co istotne, pacjenci z tym profilem metylacji przejawiali sygnatury mRNA guzów o cechach komórek progenitorowych.

Reasumując, partnerzy przeprowadzili masowe sekwencjonowanie równoległe na 250 próbkach i uzyskali w sumie przegląd mutacji HCC oraz zidentyfikowali nowe sygnatury mutacji związane z paleniem tytoniu. Dostarczono również danych in vitro oraz in vivo, które pokazują rolę szlaku insulinopodobnego czynnika wzrostu w karcynogenezie wątroby i w mechanizmie oporności na sorafenib.

Projekt HEPTROMIC to ważny krok naprzód na drodze do wdrożenia swych odkryć w praktykę kliniczną. Lepsza stratyfikacja ryzyka u pacjentów na podstawie solidnych biomarkerów doprowadzi do poprawy wyników leczenia HCC.