Stworzenie szczepionki profilaktycznej do przeciwdziałania infekcji HIV pozostaje wysokim priorytetem. Dzięki naukowcom z UE opracowywane są obecnie nowe, bezpieczne i skuteczne metody wzmagające odpowiedź immunologiczną przeciw wirusowi HIV.
Zespół projektu HIVNONILV (A novel non-integrating replication limited lentiviral-based vector for HIV vaccination) prowadził prace mające na celu opracowanie nowego wektora lentiwirusowego, który nie podlega integracji (NONI-LV) oraz wykazuje ograniczoną replikację. Zwiększy to bezpieczeństwo szczepionek DNA, ponieważ obecnie klasyczne wektory niosą ze sobą zagrożenia, w tym niebezpieczeństwo mutagenezy po insercji do genomu gospodarza.
Poprzednie badania członków zespołu wykazały, że wektory te indukują ochronne odpowiedzi immunologiczne przeciw wirusom zakaźnym. Takie wirusy zakaźne, na przykład małpi odpowiednik HIV (małpi wirus nabytego braku odporności — SIV), są bardzo trudne do opanowania za pomocą szczepień. Naukowcy z zespołu HIVNONILV ocenili bezpieczeństwo, immunogenność i skuteczność swojego nowego wektora NONI-LV przeciwko patogennym wirusom na modelu szczepionki HIV u makaków.
Wyniki wyraźnie pokazują, że immunizacja jedną dawką, zawierającą jedynie DNA (tworzącego pojedyncze, cykliczne cząsteczki wirusowe) nasila tworzenie się specyficznych limfocytów CD8+ oraz CD4+. Powoduje to natychmiastowe i możliwe do ponownego wywołania działanie odpornościowe nawet przy braku stałej stymulacji antygenowej. Do tej pory udało się to osiągnąć wyłącznie przy użyciu replikacyjnie kompetentnych i stale rekombinujących wektorów wirusowych HIV.
Po rozwinięciu się produktywnej infekcji, u 100% zaszczepionych makaków wystąpiło obniżenie szczytu wiremii o więcej niż jednostkę logarytmiczną w porównaniu z próbą kontrolną. Utrzymały one niższą wiremię podczas wczesnej i późnej przewlekłej fazy infekcji. Tak skuteczne zwalczanie wirusa wynika z reaktywacji odpowiedzi pamięciowych limfocytów T w grupie zaszczepionej.
Szczepionki stanowią najskuteczniejszą metodę zwalczania chorób zakaźnych na całym świecie. Uczestnicy projektu HIVNONILV, badając nowe wektory i strategie szczepień, przyczynili się do postępów w dziedzinie szczepień HIV-1.
