Gruźlica (TB) ludzka oraz gruźlica bydła stanowią istotne z punktu widzenia społeczeństwa i ekonomii zagrożenie dla zdrowia o zasięgu ogólnoświatowym. Obecnie prowadzone są prace nad rozwojem pilnie potrzebnych metod diagnostycznych umożliwiających różnicowanie między infekcjami utajonymi i aktywnymi.
TB, która dotyka około jednej trzeciej populacji ludzkiej, wywoływana jest przez prątki gruźlicy (łac. Mycobacterium tuberculosis, MTb). TB jest główną przyczyną zgonów osób zakażonych wirusem HIV, a występowanie wielolekoopornych szczepów MTb jeszcze bardziej pogłębia ten problem. Obecnie nie dysponujemy wydajnymi i opłacalnymi testami wczesnego diagnozowania TB. Nie ma również testów, które umożliwiłyby różnicowanie milionów zakażonych osób od pacjentów z aktywną postacią TB.
Blisko spokrewniony gatunek tej bakterii, M. bovis, wywołuje gruźlicę bydła na całym świecie. Głównymi żywicielami dla drobnoustrojów powodujących gruźlicę bydła są krowy i bawoły, jednak wiele innych zwierząt domowych i dzikich może również zostać zakażonych.
Projekt DEMO-NOPERSIST (Demonstration of NOPERSIST results leading to novel, validated diagnostic tests for active human and bovine tuberculosis) ma na celu wytworzenie atrakcyjnych rynkowo produktów diagnostycznych umożliwiających wykrywanie TB u ludzi i bydła, a także produktów do różnicowania infekcji utajonych i aktywnych u ludzi. Zakończenie tego dwuletniego projektu planowane jest na wrzesień 2015 r., a jego założenia wcielają w życie wyniki uzyskane w poprzednim projekcie UE pod nazwą NOPERSIST.
Stadia tej choroby mogą zostać ocenione przy pomocy poziomu interferonu gamma (IFN-gamma) i interleukiny 2 (IL-2), wydzielanych przez limfocyty Th układu odpornościowego. Aby opracować metody diagnostyczne, partnerzy projektu wybrali już i produkują rekombinowane antygeny pochodzące z MTb. Opracowują także przeciwciała monoklonalne, anty-IL-3 i anty-IFN-gamma, które zostaną wykorzystane przy produkcji zestawu diagnostycznego.
Testy z użyciem ludzkich IFN-gamma i IL-2 opracowywane są w kilku formach. Test ELISA zawiera płytkę o 96 studzienkach pokrytych warstwą przeciwciał specyficznych dla IL-2 i/lub IFN-gamma, gotowe do użycia przeciwciała do detekcji, koniugat i niezbędne bufory. Test uwalniania cytokin (test ELISPOT, ludzki) zawiera gotowe do użycia antygeny stymulujące, przeciwciała do pokrycia i detekcji, koniugat chrzanowej peroksydazy i streptawidyny oraz roztwór z substratem. Opracowywany jest także zestaw diagnostyczny w formie testu przepływu poprzecznego, do wykrywania gruźlicy bydła.
Możliwość rozróżniania między utajoną i aktywną gruźlicą ma ogromne znaczenie, biorąc pod uwagę, że duży odsetek zakażonej populacji nie wykazuje więcej objawów i wydaje się być zdrowym. Opracowanie testów diagnostycznych będzie miało ogromnie pozytywny wpływ na zdrowie ludzkie i zapobieganie gruźlicy.
