O szczepieniach

W rozwoju szczepionek odchodzi się od stosowania całych, atenuowanych patogenów. Obecnie szczepionki bazują na molekularnych antygenach, co zwiększa bezpieczeństwo i precyzję działania celowanego. To nowoczesne podejście ma jednak wadę w postaci zmniejszonej immunogenności i wymaga użycia adjuwantów do wzmocnienia odpowiedzi immunologicznych.

Liczne adjuwanty są poddawane ewaluacji klinicznej, a QS-21 wydaje się być atrakcyjnym kandydatem. QS-21 jest bazującą na saponinach naturalną pochodną, aczkolwiek ma liczne właściwe sobie ograniczenia, w tym toksyczność limitującą dawkowanie i chemiczną niestabilność.

W dodatku nieznany jest mechanizm działania QS-21, co utrudnia projektowanie mniej toksycznych analogów. Aby sprostać temu wyzwaniu, naukowcy z finansowanego przez UE projektu VACCINE ADJUVANTS zaproponowali chemiczną syntezę analogów QS-21 o korzystniejszym profilu terapeutycznym.

Jak dotąd członkowie konsorcjum zdefiniowali specyficzne podstruktury saponinowego rusztowania, odpowiedzialne za aktywność adjuwantną. Bazując na tym, stworzono liczne nowe sondy chemiczne saponin poprzez chemiczną modyfikację. Posłużyły one jako platforma do wyjaśnienia mechanizmu odpowiedzi immunologicznej.

Aby ocenić skuteczność i toksyczność analogów QS-21, naukowcy prowadzą szczepienia myszy z użyciem mieszanki klinicznie istotnych antygenów. Monitoring odpowiedzi immunologicznej na antygen i adjuwant powinien dostarczyć ważnych informacji o działaniu adjuwanta. Wstępne dane wskazują na liczne warianty QS-21 o dobrej skuteczności i odpowiednio zmniejszonej toksyczności.

Dalsze eksperymenty dotyczące chemicznej modyfikacji saponin pokazały, że cała reszta cukrowa może zostać pominięta bez wpływu na właściwości adjuwantne molekuły. Co interesujące, przedkliniczna ewaluacja tej przyciętej saponiny wykazywała zmniejszoną toksyczność, co wyraźnie przemawia za użyciem klinicznym.

Trwają badania zależności aktywności od struktury produktów saponinowych, które umożliwią odkrycie mechanizmów aktywności immunostymulacyjnej. Co ważne, odkrycia dostarczą więcej stworzonych chemicznie związków do oceny klinicznej.