O degeneracji siatkówki

Fotoreceptory są światłoczułymi neuronami w oku i umożliwiają widzenie. Podłożem choroby jest związana z wiekiem degeneracja plamki żółtej (AMD), obecnie dotykająca 20 milionów europejczyków. Projekt "Role of TAM signalling in retinal homeostasis" (TAM IN AMD) miał na celu porównanie funkcji fotoreceptora u zdrowych ludzi i w przypadku degeneracji. Celem projektu było przede wszystkim zrozumienie roli receptorów kinazy tyrozynowej z rodziny TAM w siatkówce.

Sygnalizacja poprzez receptory TAM (Tyro3, Axl i Mer) jest szczególnie ważna dla utrzymania funkcjonującej siatkówki. Mechanistyczne aspekty sygnalizacji TAM i ligandów TAM (PROS1 i GAS6) są niejasne. Projekt wykrył ekspresję siatkówkową Gas6 przekraczającą ekspresję PROS1 20 razy, co sugeruje ważniejszą rolę tego pierwszego białka. Okazało się jednak, że to PROS1 jest kluczowy dla zdrowia siatkówki.

Naukowcy badali udział PROS1 w zdrowiu siatkówki używając myszy wyhodowanych metodami inżynierii genetycznej. Podczas gdy delecja PROS1 lub Gas6 pojedynczo nie powodowała degeneracji siatkówki, delecja obu Gas6 oraz PROS1 była przyczyną ciężkiej degeneracji siatkówki. Efekt był podobny do skutków delecji receptora Mer z grupy TAM. Początkowo wyniki wskazywały, że PROS1 jest funkcjonalnym ligandem receptorów TAM in vivo, niezbędnym do wydolności fotoreceptora i zdrowia siatkówki.

Ostatecznie stwierdzono, że poziom PROS1 w oku może stanowić biomarker degeneracyjnej choroby siatkówki. Pilotażowe badanie testowało próbki cieczy wodnistej od pacjentów cierpiących na degeneracyjne choroby siatkówki oraz od osób zdrowych. Wyniki wskazywały na wysoki poziom PROS1 u wszystkich zdrowych pacjentów, podczas gdy większość chorych miało obniżony poziom PROS1. To sugeruje, że niski poziom PROS1 koreluje z chorobą degeneracyjną siatkówki. Potrzebne jest szerzej zakrojone badanie, aby potwierdzić tę hipotezę.

Wyjaśnienie przyczyn i mechanizmów chorób degeneracyjnych siatkówki pomaga w tworzeniu nowych metod diagnostycznych i terapeutycznych.