O tym, że masz bruksizm, pierwsza może ci powiedzieć osoba, z którą śpisz. Bo właśnie w nocy schorzenie to najsilniej daje o sobie znać. Po prostu zgrzytasz zębami przez sen i regularnie je ścierasz. Nieleczony bruksizm jest groźny nie tylko dla zębów, z jego powodu cierpisz na migreny, bóle stawów, karku, pleców, a nawet oczu. Poznaj 5 najczęstszych przyczyn bruksizmu.
Objawy bruksizmu
Te charakterystyczne to trzaski w stawach skroniowo-żuchwowych podczas ziewania czy gryzienia jabłka. Mniej oczywiste? Twoja twarz robi się kwadratowa z powodu rozbudowanych mięśni żwaczy. Boli cię głowa, zwłaszcza rano po obudzeniu (przez całą noc twoje zęby ciężko pracowały). A także szyja, kark, plecy, a ty nie możesz znaleźć przyczyny tych problemów. Gdy zajrzysz do jamy ustnej, zauważysz z ukruszenia i starcia zębów, a być może nawet żółte plamki na powierzchniach żujących trzonowców, świadczące o uszkodzeniu szkliwa przez zgrzytanie. Także nadwrażliwość zębów jest jednym z objawów bruksizmu. Odczuwasz ból, ponieważ starte szkliwo nie chroni unerwionych tkanek zęba przed bodźcami, takimi jak kontakt z gorącym, zimnym, kwaśnym…
Czy mam bruksizm?
Na to pytanie najszybciej odpowie ci stomatolog, który obejrzy brzegi twoich zębów. – Gdy pokazuję pacjentom w lusterku, jak dokładnie poruszają żuchwą w trakcie zgrzytania, rozumieją, dlaczego mają starte uzębienie i zaburzoną linię uśmiechu. Te przykre skutki zgrzytania widzą wtedy jak na dłoni – mówi dr Iwona Gnach-Olejniczak. Stomatolog kliniki Unident Union Dental Spa diagnozuje bruksizm także na podstawie tzw. „panoramy”. Pod wpływem zgrzytania dochodzi do chorobowych zmian w stawach skroniowo-żuchwowych, widocznych na zdjęciu RTG. To kolejny twardy dowód na obecność bruksizmu. – Ważny dla pacjentów, ponieważ wielu z nich zupełnie nie łączy bólów karu, pleców, oczu, głowy ze zgrzytaniem. Szukają pomocy u innych specjalistów, okulistów, neurologów, tylko nie u dentysty.
Stres – pierwsza przyczyna bruksizmu
Na bruksizm leczy się wielu ludzi sukcesu, którzy na pierwszy rzut oka nie mają problemów. Zgrzytają, bo kumulujące się w nich emocje nie znajdują ujścia, a organizm rozładowuje je w trakcie snu poprzez zgrzytanie. Nawyk ten to częsta choroba menadżerów, ale także osób nadmiernie obciążonych domowymi obowiązkami. Trzecią grupę stanowią dzieci i młodzież, zestresowane szkołą, konfliktami w grupie, problemami rodzinnymi. Większość choruje nieświadomie. – To, że syn obgryza paznokcie, widać na pierwszy rzut oka. Lwia zmarszczka między brwiami szefa świadczy o ciągłym napięciu. Podobnie jak zagryzanie warg, ogryzanie ołówków itp. Ale stresowego zgrzytania nie widać, bruksizm rozwija się z reguły pod osłoną nocy – podkreśla stomatolog.
Po drugie: Brakuje ci magnezu, zgrzytasz
Na rozwój nawykowego zgrzytania zębami wpływają niedobory w gospodarce mineralnej. Dlatego stomatolog leczący bruksizm standardowo wysyła pacjenta na badanie krwi. Najczęściej bruksizm ma związek z niedoborami magnezu. Regularne uzupełnianie minerałów poprawia sytuację.
Po trzecie: Uwaga na pasożyty
U dzieci bruksizm jest częstym objawem owsicy oraz zakażenia lambliami. Jednak pasożyty atakują nie tylko dzieci (organizmy te nie kierują się wiekiem nosiciela) i równie dobrze mogą dostać się do organizmu osoby dorosłej. – Dzieci chorują częściej tylko dlatego, że nie mają wyrobionego nawyku mycia rąk oraz bawią się w piasku, ziemi, skąd łatwiej przenieść zakażenie – wyjaśnia ekspert. Regularne odrobaczanie np. raz w roku to według dr Gnach-Olejniczak standardowa profilaktyka nie tylko bruksizmu, ale generalnie ważny element dbania o zdrowie.
Po czwarte: Bruksizm a wada zgryzu
Gdy z powodu wady zgryzu, zęby kontaktują się ze sobą w sposób nieprawidłowy, zaczynają się ścierać. Rozwija się erozja szkliwa, a mniej chronione zęby są podatne na nadwrażliwość i próchnicę. – Podczas konsultacji diagnozującej bruksizm zawsze sprawdzam zgryz i, gdy stwierdzam, że to on jest przyczyną problemu, zalecam leczenie ortodontyczne – mówi stomatolog. Tak więc aparat leczy bruksizm i pomaga pozbyć się towarzyszących mu dolegliwości bólowych. Winne mogą być również źle dopasowane plomby lub uzupełnienia protetyczn4. Wystarczy wtedy wymiana wypełnień czy koron i problem przestaje istnieć.
Po piąte: zgrzytanie a nietolerancje pokarmowe
Coraz więcej bruksistów zgrzyta z powodu nietolerancji pokarmowych. Wiemy, że nadwrażliwość na określone produkty spożywcze wywołuje szereg objawów obciążających organizm (m.in. bóle brzucha, głowy, problemy skórne, biegunki, zaparcia, otyłość). Organizm jest zakwaszony i przez to zestresowany. Objawem towarzyszącym takiemu stresowi jest nawykowe zgrzytanie zębami. – Dlatego po zdiagnozowaniu bruksizmu analizujemy z pacjentem dietę i zlecamy test na nietolerancje pokarmowe – zaznacza wrocławska stomatolog.
Jak leczyć bruksizm?
Podstawowym elementem terapii objawowej jest stosowanie na noc szyn protruzyjnych, hamujących odruch zgrzytania. – Silikonowe nakładki to już przeżytek – mówi. – Co prawda chronią one zęby, ale zwiększają odruch, ponieważ pacjenci chętnie nagryzają silikon, a więc stawy skroniowo-żuchwowe są wciąż mocno obciążone – dodaje ekspert. W leczeniu bruksizmu dr Gnach-Olejniczak koncentruje się na holistycznym podejściu, zleca badania, ogląda paznokcie, włosy, skórę. Szuka przyczyny problemu. – Człowiek jest całością i jak całość należy traktować jego organizm – podkreśla. Najtrudniej jest wtedy, gdy bruksizm wymaga zmiany trybu życia. Na zdrowszy. – Pacjenci chcieliby tabletki, a ja rekomenduję m.in. ograniczenie kawy, dietę odkwaszającą organizm, jogę, medytację, spacery. To pomaga – przekonuje. Co warto zmienić? Spać przy otwartym oknie, kłaść się przed północą bez towarzystwa laptopów czy komórek. Bo nasz stan zdrowia zależy w dużej mierze od tego, jak żyjemy.
