Ocena długofalowej skuteczności badań przesiewowych pod kątem HPV w wykrywaniu raka szyjki macicy

W toku szwedzkiego projektu - będącego długofalową kontynuacją ogólnokrajowych randomizowanych badań kontrolowanych o nazwie Swedescreen - stwierdzono, że ochrona zapewniana przez badania oparte na HPV jest po pięciu latach niemal taka sama jak w przypadku cytologii czy testów komórkowych po trzech latach. ¿Oznacza to, że można by przeprowadzać badania przesiewowe bazujące na HPV co pięć lat zamiast, jak obecnie, co trzy¿ - mówi Miriam Elfström z Wydziału Epidemiologii i Biostatystyki Medycznej, naczelna autorka raportu z badań.

HPV to wirus, którym człowiek może się zarazić; zwykle dzieje się to poprzez kontakt seksualny. W większości przypadków infekcja HPV nie powoduje żadnych fizycznych objawów, ale w niektórych może prowadzić do nowotworu, np. szyjki macicy. Jak się okazuje, infekcja HPV wydaje się nawet warunkiem koniecznym - bo występującym w ponad 90 procentach przypadków - w rozwoju raka szyjki macicy.

Badania szyjki macicy, które mają pomóc w identyfikowaniu kobiet zagrożonych rakiem, opierają się jednak często wyłącznie na cytologii. Chociaż badania pod kątem HPV są czulsze na śródnabłonkową neoplazję szyjkową (CIN), która może stanowić przedzłośliwą transformację niektórych komórek na powierzchni szyjki, nie było dotąd jasne, czy nie prowadzą one do przediagnozowania zmian, które wcale nie muszą przekształcić się w nowotwór.

Dlatego po 13 latach naukowcy z Karolinska Institutet chcieli sprawdzić skuteczność badań pod kątem HPV. W projekcie Swedescreen, rozpoczętym w 1997 r., wzięło udział ponad 12.000 kobiet w wieku od 32 do 38 lat z całej Szwecji. Kobiety przydzielono losowo do grupy badanej zarówno cytologicznie, jak i na HPV, oraz do grupy badanej tylko cytologicznie.

Naukowcy analizowali też trwałość ochronnego działania obydwu metod badania, porównując częstość występowania zmian przednowotworowych u kobiet, które uzyskiwały wcześniej negatywne wyniki.

Badania wspierane były przez projekt PREHDICT, dofinansowany ze środków unijnych na kwotę niemal 3 mln EUR, który zakończył się w kwietniu 2013 r. Wsparcie przyszło też z COHEAHR - innego projektu dofinansowanego przez UE, który rozpoczął się w listopadzie 2013 r. i będzie realizowany do roku 2018. Celem projektu COHEAHR jest umożliwienie ustawodawcom podejmowania kompetentnych decyzji dotyczących strategii profilaktyki HPV.

Wyniki badań Swedescreen, przeprowadzone przez Karolinska Institutet, zostały opublikowane w British Medical Journal (BMJ).