Uczestnicy finansowanego przez UE projektu
BETABAT (Development of noveltreatmentstrategiesbased on knowledge of cellulardysfunction in diabetes) poszukują nowatorskich metod przeciwdziałania dysfunkcji komórek w przebiegu cukrzycy. Uczestnicy tego czteroletniego projektu testują hipotezę, zgodnie z którą szkodliwe zależności metaboliczne między komórkami beta a BAT nasilają dysfunkcję komórek w cukrzycy.
Naukowcy przeprowadzają badania przesiewowe małych sond molekularnych oraz testują nowatorskie modyfikacje znanych leków, wektorów wirusowych i zwierząt transgenicznych, aby zwalidować genetycznie cele molekularne.
Uczestnicy projektu BETABAT osiągnęli znaczące postępy w kilku obszarach. Projekt pokazał, że markery stresu retikulum endoplazmatycznego (ER) są obecne w wyspach trzustkowych pacjentów z cukrzycą typu 1 oraz 2. Szczegółowo scharakteryzowano zależności między stresem ER a indukowaną zapaleniem apoptozą w modelach cukrzycy.
Stwierdzono, że stres immunologiczny i metaboliczny powoduje śmierć trzustkowych komórek beta poprzez aktywację mitochondrialnych lub wewnętrznych szlaków apoptozy. Stworzono również modele do badan apoptozy brunatnych komórek tłuszczowych przy użyciu toksyn mitochondrialnych i czynników stresu ER.
Pracując nad koncepcją, że aktywacja BAT chroni przed cukrzycą, uczestnicy projektu zidentyfikowali dwie nowe adipokiny wydzielane przez tkankę tłuszczową. Zwiększona aktywność BAT u myszy z osłabionym wydzielaniem insuliny poprawiała ich profil metaboliczny.
Naukowcy przełożyli uzyskane informacje dotyczące dysfunkcji organelli na nowatorskie metody terapeutyczne, mające odtworzyć prawidłowe funkcje komórek beta i BAT w cukrzycy. Pilotażowe badanie kliniczne przeprowadzone przez uczestników projektu BETABAT jest pierwszym tego rodzaju, które sprawdza zindywidualizowane strategie leczenia cukrzycy typu 2.
Projekt BETABAT pokazał, że czaperony chemiczne (modulatory stresu ER) chronią mysie modele cukrzycy typu 1 przed hiperglikemią. Mogą one zostać poddane badaniom klinicznym w nadchodzących latach. Co istotne, uczestnicy projektu BETABAT uzyskali również nowatorskie dane wskazujące, że geny potencjalnie odpowiadające za cukrzycę typu 1 regulują odpowiedzi komórek beta na infekcje wirusowe, co wskazuje nowe drogi ochrony tych komórek na wczesnych etapach choroby.
Po trzech latach badań uczestnicy projektu BETABAT opublikowali 107 artykułów we wpływowych czasopismach naukowych. Mechanizmy prowadzące do dysfunkcji komórek beta i BAT w kontekście cukrzycy są związane z uwarunkowaną genami cukrzycy podatnością tych komórek. To nowatorskie i globalne spojrzenie na skomplikowaną chorobę ma ważne konsekwencje terapeutyczne.
